Godello – galicyjski szczep winorośli

Co to jest godello? 

Godello to odmiana białych winogron uprawiana zarówno w Hiszpanii, jak i w Portugalii. Uważa się, że pochodzi z Galicji w północno-zachodniej części Hiszpanii. Odmiana charakteryzuje się małymi jagodami umiejscowionymi w ciasno upakowanych, małych pęczkach. Godello wcześnie dojrzewa i kwitnie w suchych miejscach. Uważa się, że Gouveio z północnej Portugalii jest tą samą odmianą winogron. 

Niestety brakuje konkretnych informacji w kwestii pochodzenia nazwy szczepu i jej znaczenia, jednak można podejrzewać, że ma ona duży związek z miejscowością Godella, gdzie odmiana ta została po raz pierwszy zasadzona w XIX w.

Oprócz podstawowej nazwy godello, odmiana jest znana także pod następującymi synonimami: Agodello, Agodenho, Agudanho, Agudelha, Agudelho, Agudello, Agudelo, Agudenho, Berdello, Godelho, Godella, Godenho, Gouveio, Ojo de Gallo, Prieto Picudo Blanco, Trincadente, Verdelho i Verdelho do Dao.

Skąd jest godello? 

Aby prześledzić początki winogron godello, należy udać się do prowincji Galicja w północno-zachodniej Hiszpanii. Najwcześniejsza wzmianka o tej odmianie pochodzi z 1531 r. W Galicji znajduje się apelacja Valdeorras, która jest główną lokalizacją dla obecnej uprawy i produkcji wina godello, chociaż istnieje wiele portugalskich win, które mogą wynikać z uprawy godello sprzedawanej pod inną nazwą odmianową.

Najciekawsze do odnotowania na temat godello jest to, jak bliskie wyginięcia było zaledwie 50 lat temu. Jak często bywa w świecie wina, ilość sadzonek godello zmalała niemal do zera po spadku zainteresowania odmianą i skupieniu się na albariño. Jednak po tym, jak garstka winiarzy z okolicy przeprowadziła kampanię, aby zwrócić większą uwagę na odmianę godello, przedstawiając idealne przykłady tego, do czego jest ona zdolna, szczep szybko doświadczył odrodzenia popularności zarówno wśród producentów, jak i konsumentów. Obecnie istnieje 1153 ha hiszpańskich nasadzeń godello, znacznie więcej niż w przeszłości.

Charakterystyka godello 

​Godello dobrze nadaje się do uprawy w suchych miejscach, przy bardziej wilgotnych winorośl jest wydajniejsza, co wpływa na niższą jakość wina. Charakteryzuje się niewielkimi, zwartymi bukietami małych jagód o średniej grubości skórkach i soczystym miąższu. Odmiana jest wysokowydajną winoroślą, zdecydowanie bardziej niż jej galicyjski rodak, albarino. Godello wcześnie pączkuje i dojrzewa, ponad to jest podatne na mączniaka prawdziwego i botrytis, w mniejszym stopniu na mączniaka rzekomego. Jagody mogą osiągnąć wysoki poziom cukru i średnią do wysokiej kwasowości. Odmiana produkuje słomkowo-żółte i raczej niskoalkoholowe wina o delikatnym, owocowym aromacie, które przy odpowiedniej ekspansji mają również potencjał do dobrego starzenia się.

Smak i aromat​ godello 

Omawiając godello, należy zrozumieć, jak wiele jest różnych sposobów interpretacji wina przez producentów. Style mogą się znacznie różnić, niektóre godello są bardziej suche niż inne, ale jedno jest pewne: godello nie jest analogiczne do chardonnay. Ta odmiana winogrona jest często używana jako punkt porównawczy, chociaż istnieją między nimi kluczowe różnice. Godello jest zazwyczaj żywe i świeże na podniebieniu, ponieważ zazwyczaj przebywa w beczkach ze stali nierdzewnej zamiast dębu. Godello charakteryzuje się też tym, że często jest owocowy i ciężki w kwestii mineralności, z których to cech żadna nie jest znakiem rozpoznawczym chardonnay. Jednak należy powiedzieć, że godello, które było przechowywane w dębie, z pewnością przypomina chardonnay, przyjmując kremowe cechy, które prowadzą do bogatej i pełnej tekstury odczuwanej w ustach. Godello niemające styczności z dębem to zupełnie inna historia i być może lepsza reprezentacja odmiany i tego, do czego jest zdolna. Godello, które zostało sfermentowane w zbiornikach ze stali nierdzewnej, charakteryzuje się wysoką kwasowością i intensywną mineralnością, co czyni je jednym z najlepszych możliwych zestawień do większości dań z owoców morza. Jednak wino nie kończy się na mineralności. W przeciwieństwie do wielu podobnych winogron, godello przedstawia smaki dojrzałych owoców, które trudno wychwycić, ale których nie można zignorować. Wina godello mogą prezentować smaki białych owoców, takich jak jabłka i gruszki, z cytrusowymi nutami limonki i grejpfruta, a także delikatne aromaty kwiatów i wiciokrzewu. Odczuwalne są również niuanse miodu, brioche, wanilii, orzechów laskowych, a czasem nawet krzemienia i białego pieprzu.

W kwestii łączenia wina z posiłkiem owoce morza to wręcz oczywiste połączenie, szczególnie takie jak homar, przegrzebki, krab, krewetki i halibut. Ale nadadzą się również sałatki, warzywa i lżejsze dania z kurczaka. Jak zawsze w przypadku białych win, warto je pić lekko schłodzone, ale nie bardzo zimne.

Regiony i kraje, gdzie występuje godello

W latach 70. godello było na skraju wyginięcia, jego liczebność zmalała aż do niewiele ponad kilkuset winorośli. Jednak w dużej mierze dzięki projektowi Revival (REstructuring of the VIneyards of VALdeorras) Horacio Fernandeza i Luisa Hidalgosa godello zyskuje na popularności i reputacji w swojej ojczystej Galicji, w północno-zachodniej Hiszpanii, gdzie znajdowała się znaczna większość spośród 1153 ha przeznaczonych do uprawy godello z całej Hiszpanii w 2008 r. (w porównaniu z 880 ha w 2004 r.), szczególnie w Valdeorras DO, gdzie charakterystyczne, wysokiej jakości wina gatunkowe są coraz bardziej powszechne. Odrodzenie tej odmiany jest tym bardziej imponujące, biorąc pod uwagę, że pierwsze wino odmianowe godello zostało wydane dopiero w połowie lat 80. przez Godeval, założone przez Fernandeza. Odmiana godello jest również uwzględniana w innych galicyjskich DO, takich jak Ribeiro, Ribeira Sacra i Monterrei, oraz w pobliskim DO Bierzo w Castilla y Leon, chociaż tutaj może równie dobrze być częścią mieszanek z odmianami takimi jak treixadura.

W Portugalii w 2010 r. znajdowało się 970 ha powierzchni przeznaczonej do uprawy gouveio, głównie w Douro na północy, ale także w Dao, nieco dalej na południe, czasem pod mylącą nazwą verdelho. Wina są na ogół złożone i dość pełne, w Douro zazwyczaj stanowią część mieszanek z innymi lokalnymi odmianami, takimi jak Viosinho, Rabigato, Códega Códega de larinho i Malvasia Fina. Rekomendowani producenci win stołowych z Douro, którzy posiadają gouveio w mieszankach, to między innymi Quinta do Crasto, Quinta de la Rosa, Quinta do Vallado oraz Wine and Soul. W 2009 r. w Portugalii znajdowało się również 487 ha czerwonej mutacji gouveio roxo.