Malvasia nera – popularny szczep o nieznanym pochodzeniu

Co to jest malvasia nera? 

Malvasia nera jest to cienkowarstwowa odmiana szczepu winnego o ciemnej skórce, pochodzącego z niezwykle licznej rodziny winogron malvasia. Ten rodzaj winorośli zdecydowanie wyróżnia się na tle swoich krewnych. Jest wyjątkowy, ponieważ większość gron z tejże odmiany używana jest podczas produkcji win o zabarwieniu białym. Malvasia nera ze względu na swoje właściwości ma jednak zastosowanie głównie przy produkcji czerwonych lub różowych trunków. Jest to spowodowane niezwykle intensywnym odcieniem czerwieni, który cechuje grona z tej winorośli. Szczep ten używany jest do produkcji trzech rodzajów win, czyli wytrwanych, musujących oraz słodkich. Bardzo rzadko jednak tworzone jest z niego wino odmianowe. Zdecydowanie częściej używa się go do mieszania z innymi rodzajami winogron ze względu na wcześniej wspomniany intensywny kolor oraz niepowtarzalny aromat. Odmiana ta wzbogaca trunek o niezastąpione walory smakowe i charakterystyczny czekoladowy zapach. 

Jakie znaczenie ma nazwa szczepu malvasia nera? 

Nie ma pewności co do pochodzenia nazwy „malvasia" i nadal jest ona przedmiotem spekulacji. Według pierwszej teorii wyjaśniającej jej etymologię nawiązuje ona do bizantyńskiej twierdzy, której powstanie miało miejsce jeszcze w czasach średniowiecznych. Forteca ta została wybudowana w miejscu, które niegdyś było wyspą i znajdowało się na wybrzeżu Lakonii. Twierdza ta została nazwana Monemvasia i służyła jako port załadunkowy i przeładunkowy dla kupców, wśród których znaleźli się także handlarze win. We Włoszech nazywano tę fortecę nieco inaczej – Malvasia. 

Kolejna teoria twierdzi jednak, iż nazwa ta miała swoje początki w innym rejonie Grecji. Ma ona nawiązywać do jednej z dzielnic należących do miasta Iraklion, które jest położone na północnym wybrzeżu wyspy Kreta. Obszar, o którym mowa, nosi nazwę Malevizia. Teza ta jest uważana za bardziej prawdopodobną, ponieważ uważa się, iż na tej wyspie szczep malvasia miał swoje początki.

Drugi człon, który występuje w nazwie szczepu, został zaczerpnięty z języka włoskiego. W dosłownym tłumaczeniu „nera" oznacza „czarny". Słowo to zostało użyte w nazwie grona, ponieważ nawiązuje ono do wyjątkowych właściwości winogron z tej odmiany. Mowa tutaj oczywiście o barwie owoców, która w przeciwieństwie do pozostałych gron z rodziny malvasia jest intensywnie czerwona.

Geneza powstania odmiany malvasia nera 

Szczep malvasia nera miał swoje początki na greckiej wyspie Krecie. Mówi się, iż jego powstanie nastąpiło przeszło 2 000 lat temu. Nie ma niestety dokładnych informacji dotyczących jego początków. Wiadomo jednak, iż w czasach średniowiecza wino z tego szczepu było jednym z trzech najczęściej eksportowanych win z Grecji. Stamtąd właśnie odmiana ta została sprowadzona do Włoch przez weneckich kupców. Na przestrzeni lat grono było coraz częściej używane jako dodatek i mieszane z innymi rodzajami szczepów. Jego zastosowanie zmieniało się w zależności od miejsca. W regionie Apulli, który znajduje się na południu Włoch, niezwykle popularnym stało się mieszanie szczepu malvasia nera z inną czerwoną odmianą o nazwie negroamaro. W Toskanii natomiast w latach 70. oraz 80 ubiegłego wieku królowało połączenie z lokalnie uprawianym gronem sangiovese. Obecnie jednak coraz częściej do tego połączenia wykorzystywany jest szczep cabernet sauvignon.

Istnieje pewna legenda, która powiązana jest ze szczepem winnym malvasia. Opowiada ona o królu Anglii Edwardzie IV, który wykorzystał ten szczep do wymierzenia kary. Uznał on swojego brata za winnego dopuszczenia się zdrady stanu i skazał go na egzekucję. Skazaniec miał być stracony poprzez „utonięcie w kolbie wina malmsey". Była to niegdyś inna nazwa, której używało się do określania trunku powstałego z grona malvasia. Scena wcześniej wspomnianej egzekucji została przestawiona przez angielskiego poetę, dramaturga oraz aktora Williama Shakespeare'a w dramacie zatytułowanym „Richard III". 

Opis smaku szczepu 

Delektując się winem wykonanym ze szczepu malvasia nera, zaskoczą nas wyczuwalne w smaku nuty czekolady, lukrecji oraz przypraw. Nadaje mu to niezwykle oryginalny, a zarazem niepowtarzalny posmak. Kwintesencję wina dopełnia intensywny aromat wiśni oraz głęboki smak śliwki. Poziom kwasowości win wytworzonych z tychże szczepów określany jest jako średni, co sprawia, że jego smak staje się delikatniejszy. Ciekawy jest fakt, iż wina te wydzielają cukier resztkowy. W porównaniu do innych produkowanych win te stworzone ze szczepu malvasia nera cechuje niezwykle niska zawartość alkoholu. W tym przypadku jest to zaledwie 5,5% objętości, gdzie większość win stołowych posiada ilość alkoholu w zakresie od 9 do 15%. Wina te idealnie pasują do potraw pomidorowych, z których słynie włoska kuchnia. Świetnie sprawdzą się także przy potrawach pikantnych, gdyż ich smak idealnie współgra z przygotowywanymi daniami, równoważąc ich pikanterię. Wina te często są także podawane wraz z deserami lub wykorzystywane podczas ich przygotowania.

Regiony występowania i uprawa​ 

Odmiana ta niegdyś uprawiana była jedynie w paru rejonach świata, jednak aktualnie możemy ją spotkać niemal w każdym regionie winiarskim. Występowanie szczepu jest jednak najczęstsze we Włoszech, zarówno w południowej, jak i północnej części kraju. Regionami, w których występuje on najczęściej, są Sycylia, Giulia, Friuli-Wenecja oraz Sardynia. Jest on również bardzo popularny w Piermont w hrabstwie Rockland. Jest to niewielka wieś znajdująca się na terenie należącym do Stanów Zjednoczonych. Kiedyś bardzo popularna była uprawa szczepu w Toskanii, jednakże aktualnie został on zastąpiony odmianą cabernet sauvignon. Ponadto grono to możemy znaleźć także w Słowenii, Chorwacji oraz na Wyspach Kanaryjskich.

Malvasia nera, podobnie jak wszystkie odmiany, które zapoczątkowały szczep malvasia, posiada szczególne upodobania co do miejsca, w których ma być posadzona. Grona te uprawiane są jedynie w obszarach, gdzie występuje suchy klimat, lub na terenach, które zostały odwodnione. Jest to spowodowane ich niezwykle delikatną strukturą oraz wysoką podatnością na różne choroby, które może u nich wywołać wilgotne otoczenie. Uprawa szczepu w wilgotnym klimacie sprawia, że winorośl jest zagrożona pojawieniem się zgnilizny oraz pleśni. Zmniejszony poziom wilgotności i niski poziom nawodnienia zdecydowanie sprzyja uprawie gron malvasia nera. Takie warunki klimatyczne sprawiają, iż owoce nabierają głębokiego koloru, a także są zdecydowanie bardziej okrągłe.